Ο παλαιότερος τρόπος εγκατάστασης συστήματος κινητού κατόπτρου προϋποθέτει την χρήση βάσης σχεδιασμένης για να συνδεθεί με μοτέρ (βάση polar mount) και χρήση 4 επιπλέον καλωδίων που συνδέονται στο μοτέρ εκτός από το ομοαξονικό καλώδιο. Μια εγκατάσταση με χρήση βάσης polar mount με μοτέρ (actuator) είναι πολύπλοκη και χρονοβόρα αλλά η μόνη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάτοπτρα πάνω από 140 cm.

Υλικά για εγκατάσταση δορυφορικής κεραίας

Για τη εγκατάσταση μιας δορυφορικής κεραίας κινούμενης σε βάση polar mount χρειαζόμαστε:

          

• Δορυφορικό κάτοπτρο σε διάσταση που εξαρτάται από την πυκνότητα ισχύος του σήματος του ασθενέστερου δορυφόρου που θέλουμε να πετύχουμε λήψη στην περιοχή που θα εγκαταστήσουμε την δορυφορική κεραία.
• Βάση polar mount συγκράτησης του κατόπτρου.
• Βάση στήριξης κατόπτρου (ιστός) με τα κατάλληλα ούπα και στριφώνια
• Υγρή Σιλικόνη ή αντίστοιχο υλικό στεγανοποίησης για να στεγανοποιήσουμε τις τρύπες που ανοίξαμε για την βάση στήριξης.
• Μοτέρ (actuator) ανάλογο με το κάτοπτρο.
• LNB (ενισχυτής χαμηλού θορύβου, κυματοδηγός, πολωτής).
• Αγωγός Μεταφοράς Σήματος 75Ω (ομοαξονικό καλώδιο).
• 4 αγωγοί για μεταφορά τάσης και έλεγχου του μοτέρ (καλώδιο 4 X 1 mm).
• Συνδετήρες (βύσματα) τύπου F, για την σύνδεση του καλωδίου στην έξοδο του LNB και στην είσοδο του δέκτη.
• Δορυφορικός δέκτης με ενσωματωμένο positioner ή αυτόνομη συσκευή positioner

Εργαλεία για την κατασκευή

     

• Ηλεκτρικό δράπανο για να τρυπήσουμε στο έδαφος που θα τοποθετήσουμε τον ιστό.
• Κλισιόμετρο ή Αλφάδι για να ευθυγραμμίσουμε τον ιστό και μια Πυξίδα για να στρέψουμε σωστά το κάτοπτρο.
• Κλειδιά, Πένσα και Κατσαβίδια για να συναρμολογήσουμε και να σφίξουμε το κάτοπτρο.
• Ξυράφι για να τοποθετήσουμε τα βύσματα τύπου F στο ομοαξονικό καλώδιο.
• Πεδιόμετρο (ή ένας προσυντονισμένος δορυφορικός δέκτης και μια τηλεόραση)

Εγκατάσταση δορυφορικής κεραίας

1. Η βάση στήριξης της όλης εγκατάστασης πρέπει να είναι απολύτως κατακόρυφη! Μόνο με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίζεται την λήψη όλου του γεωστατικού τόξου από το οποίο εκπέμπουν οι δορυφόροι. Χρησιμοποιούμε ένα κλινόμετρο ή ένα αλφάδι για να ελέγχουμε τον ιστό ως προς την καθετότητά του, κατά δύο διευθύνσεις κάθετες μεταξύ τους (x και y). Πιθανόν να χρειαστούν και ροδέλες που θα τις τοποθετηθούν κάτω από τα «πόδια» του ιστού για να εξασφαλίσουμε την καθετότητα αν χρησιμοποιούμε ιστό εδάφους. (Για κάθε άλλο είδος ιστού κάνουμε τις κατάλληλες ενέργειες). Το σημείο που θα επιλέξουμε για την τοποθέτηση της βάσης θα πρέπει να εξασφαλίζει καλή ορατότητα χωρίς εμπόδια, προς το νότια και εύρος λήψης από -75° έως +75° σε σχέση με τον άξονα βορρά - νότου.
2. Αφού έχουμε εγκαταστήσει σωστά (εντελώς κάθετα) τον κατάλληλο ιστό τοποθετούμε το polar mount επάνω του και βιδώνουμε χαλαρά τις βίδες που του επιτρέπουν στροφή γύρω από κατακόρυφο άξονα (κίνηση αριστερά - δεξιά). Θα πρέπει το polar mount να μπορεί να στραφεί χειροκίνητα αριστερά - δεξιά για να κεντράρουμε το πιάτο στον νότο στην συνέχεια.
3. Τοποθετούμε το δορυφορικό κάτοπτρο και το μοτέρ (actuator) στην βάση.
4. Συνδέουμε το actuator με το positioner και κάνουμε έλεγχο για την σωστή λειτουργία του actuator. Αν τοποθετήσουμε το actuator αριστερά από την βάση του polar mount, όπως βλέπουμε το πιάτο από πίσω, θα πρέπει όταν δίνουμε εντολή, μέσω του positioner, να στραφεί το πιάτο ανατολικά, το actuator να μαζεύεται προς τα μέσα, ενώ όταν δίνουμε εντολή να στραφεί δυτικά να βγαίνει προς τα έξω. Σε περίπτωση που συμβαίνει το αντίθετο, αλλάζουμε τα καλώδια της τροφοδοσίας στο actuator (το + στο - και το - στο +).
5. Πριν συνδέσουμε το actuator με το πιάτο ελέγχουμε τα μηχανικά όριά του και αν χρειάζεται τα ρυθμίζουμε: Από το positioner δίνουμε εντολή στο μοτέρ να κινηθεί όσο «ανατολικά» γίνεται και ελέγχουμε ώστε να μαζεύεται μέσα όλο, μέχρι ένα σημείο λίγο πριν το τέλος της διαδρομής του. Όμοια θα ελέγχουμε και αν βγαίνει όλο έξω όταν του δίνουμε εντολή να στραφεί δυτικά. (Τα actuator έχουν διακόπτες ασφαλείας δηλαδή μηχανικά όρια ώστε να σταματάνε σε κάποιο σημείο και να μην καίγονται ή να παραμορφώσουν το κάτοπτρο όταν η κίνηση είναι πλέον αδύνατη ή συναντά φυσικό εμπόδιο). Συμβουλευόμαστε το manual του actuator για τις ρυθμίσεις αυτές.
6. Συνδέουμε το actuator με το polar mount και με το δορυφορικό πιάτο, μέσω των ειδικών συνδέσμων που τα συνοδεύουν. Μετράμε την συνολική διαδρομή του actuator ώστε να βρούμε το μέσον της. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να βρίσκεται το actuator, για να κεντραριστεί το πιάτο στο νότο.
7.  Σφίγγουμε τα παξιμάδια του συνδέσμου του actuator με το polar mount, έτσι ώστε το πιάτο να είναι στο ανώτερο σημείο του. (να μην γέρνει ούτε αριστερά ούτε δεξιά).

• Επιλέγουμε σε σχέση με την περιοχή που θα γίνει η εγκατάσταση τον κοντινότερο δορυφόρο (με ικανή λήψη) στον πραγματικό νότο της περιοχής.
• Υπολογίζουμε το elavation (ανύψωση) και το declination (απόκλιση) που του αντιστοιχεί, στην περιοχή που γίνεται η εγκατάσταση.
  Τοποθετούμε το declination angle που υπολογίσαμε στην βάση. Η ρύθμιση βρίσκεται συνήθως στο κάτω μέρος της διαβάθμισης της βάσης του πιάτου με πεδίο τιμών από 0° έως 10°.
  Σφίγγουμε τις βίδες κανονικά.
• Τοποθετούμε στο polar mount το elevation που υπολογίσαμε. Σφίγγουμε και εδώ τις βίδες σε τέτοιο βαθμό, ούτως ώστε με αρκετή πίεση να επιτρέπεται μια μικρή κίνηση του κατόπτρου πάνω - κάτω, για μελλοντική διόρθωση που ίσως χρειαστεί.
  Τώρα θα πρέπει να κεντράρουμε το πιάτο στο νότο με τη βοήθεια του δορυφόρου που επιλέξαμε πριν έχοντας στην βάση τις ρυθμίσεις elevation και declination του συγκεκριμένου δορυφόρου.
• Αφού βάλουμε κάποια συχνότητα του δορυφόρου που επιλέξαμε σε ένα πεδιόμετρο, και έχοντας τοποθετήσει το κάτοπτρο στην μέγιστη ανύψωσή του, αρχίζουμε να στρέφουμε χειροκίνητα όλη την εγκατάσταση από την βάση του polar mount, μέχρι να δούμε σήμα στις μπάρες του. Όταν το σήμα γίνει το μέγιστο δυνατό (και έτσι έχουμε κεντράρει στον δορυφόρο που επιλέξαμε), σφίγγουμε τις βίδες (για το αριστερά - δεξιά) και πιέζουμε το κάτοπτρο προς τα επάνω ή προς τα κάτω ελέγχοντας αν βελτιώνεται το σήμα. Στο καλύτερο σημείο λήψης σφίγγουμε και τις βίδες για το επάνω - κάτω στο polar mount.
• Στρέφουμε από την βάση του όλο το κινητό σύστημα τόσες μοίρες όσες απέχει ο δορυφόρος που επιλέξαμε από τον πραγματικό νότο της περιοχής που γίνεται η εγκατάσταση.
• Ελέγχουμε την λήψη στα άκρα και στο μέσο του τόξου (κάνοντας μετρήσεις σήματος σε τρεις δορυφόρους: ένα στην Ανατολή, ένα στο κέντρο του τόξου και ένα στη Δύση), και προχωράμε αν χρειάζεται στις κατάλληλες διορθώσεις / μικρορυθμίσεις.

Διορθώσεις / μικρορυθμίσεις

• Στην περίπτωση που το πιάτο θέλει ανέβασμα σε όλο το τόξο (και στο κέντρο και στα άκρα), τότε αυξάνουμε την γωνία ανύψωσης στο polar mount. Στην αντίθετη περίπτωση πράττουμε και πάλι το αντίστροφο.
• Σε περίπτωση που για σωστή λήψη στα άκρα χρειάζεται κατέβασμα του πιάτου (π.χ. 1°), τότε ανεβάζουμε κατά διπλάσια ποσότητα από την επιθυμητή την ανύψωση στο polar mount (για το παράδειγμα 2°) και κατεβάζουμε κατά την επιθυμητή ποσότητα την απόκλιση του πιάτου (για το παράδειγμα 1°). Στην αντίθετη περίπτωση πράττουμε το αντίστροφο.
• Στην περίπτωση που ανατολικά το πιάτο θέλει ανέβασμα και δυτικά κατέβασμα τότε δεν έχουμε κεντράρει σωστά το νότο και χρειάζεται να στρέψουμε το πιάτο λίγο ανατολικά από την βάση του polar mount. Στην αντίθετη περίπτωση πράττουμε το αντίστροφο.
• Τέλος σφίγγουμε καλά και ελέγχουμε όλες τις βίδες στο polar mount.

Παράδειγμα εγκατάστασης δορυφορικής κεραίας στη περιοχή της Αθήνας

1. Έχουμε συνδέσει το κάτοπτρο πάνω στην βάση polar mount και τοποθετήσει πάνω στον ιστό. Έχουμε ελέγξει την σωστή λειτουργία του μοτέρ και ρυθμίσει τα μηχανικά του όρια. Έχουμε τοποθετήσει το μοτέρ στο μέσο της διαδρομής του και στερεώσει εκεί το κάτοπτρο στην μέγιστη ανύψωσή του.
2. Σύμφωνα με το γεωγραφικό μήκος της Αθήνας που είναι 23,3° Ε, ο κοντινότερος δορυφόρος στο νότο είναι ο Astra 3A. Όμως λόγω αδυναμίας καλής λήψης του συγκεκριμένου δορυφόρου στην χώρα μας θα χρησιμοποιήσουμε κάποιον παραπλήσιο με ικανοποιητικό σήμα. Επιλέγουμε τον Αstra 1 στις 19,2Ε και υπολογίζουμε το elavation και από αυτό, το declination angle για τον Αstra 1 19,2Ε. Για την Αθήνα είναι elavation = 37,98 και declination = 6,02
3. Τοποθετούμε το declination angle = 6,02 στην βάση και σφίγγουμε τις βίδες.
4. Τοποθετούμε στη βάση το elevation = 37,98 που υπολογίσαμε. Σφίγγουμε τις βίδες σε τέτοιο βαθμό, έτσι ώστε με κάποια πίεση να επιτρέπεται μια μικρή κίνηση του κατόπτρου πάνω - κάτω, για μελλοντική διόρθωση που ίσως χρειαστεί.
5. Τοποθετούμε κάποια συχνότητα του Αstra 1 19,2Ε στο πεδιόμετρο (ή το όργανο μέτρησης σήματος που διαθέτουμε), και έχοντας τοποθετήσει το κάτοπτρο στην μέγιστη ανύψωσή του, στρέφουμε χειροκίνητα όλη την εγκατάσταση από την βάση του polar mount, μέχρι να δούμε σήμα στις μπάρες του. Όταν το σήμα γίνει το μέγιστο δυνατό, σφίγγουμε τις βίδες (για το αριστερά - δεξιά) και πιέζουμε το κάτοπτρο προς τα επάνω ή προς τα κάτω και ελέγχουμε αν βελτιώνεται το σήμα. Στο καλύτερο σημείο λήψης σφίγγουμε και τις βίδες για το επάνω - κάτω στο polar mount.
6. Στρέφουμε από την βάση του όλο το κινητό σύστημα κατά 4.1 δυτικά από το σημείο, που αρχικά είχε τοποθετηθεί.
7. Σε αυτό το σημείο έχουμε κεντράρει τον πραγματικό νότο για την περιοχή της Αθήνας
8. Ελέγχουμε την λήψη στα άκρα και στο μέσο του τόξου (κάνοντας μετρήσεις σήματος σε τρεις δορυφόρους: ένα στην Ανατολή, ένα στο κέντρο του τόξου και ένα στη Δύση), και προχωράμε αν χρειάζεται στις κατάλληλες διορθώσεις / μικρορυθμίσεις.

Συμπέρασμα

Η σάρωση του τόξου είναι γρήγορη. Υπάρχουν 5 μοτέρ στην αγορά (σε 10, 12, 18, 24 και 36 ίντσες) που εξυπηρετούν κίνηση μιας βάσης polar mount. Τα κανάλια και το σήμα που μπορεί κάποιος να λάβει έχουν σχέση φυσικά με την διάμετρο / απόδοση του κατόπτρου, την απόδοση του LNB, την ποιότητα του καλωδίου μεταφοράς του δορυφορικού σήματος και την ευαισθησία του δέκτη.

Για την λειτουργία της κίνησης απαιτείται είτε δέκτης με ενσωματωμένο positioner είτε μία αυτόνομη συσκευή positioner. Τα μοτέρ που χρησιμοποιούνται μπορούν να κινήσουν κάτοπτρα χωρίς περιορισμό στο μέγεθος (επιλέγοντας κάθε φορά το κατάλληλο μέγεθος μοτέρ) αλλά απαιτεί για την λειτουργία του στην εγκατάσταση 4 επιπλέον καλώδια (για την τροφοδοσία της κίνησης και του έλεγχου θέσης του μοτέρ).Ωστόσο, κάποιες εταιρίες έχουν αναπτύξει ειδικά συστήματα (κάποια από αυτά όμως λειτουργούν μόνο με δέκτες της ίδιας εταιρείας) που επιτρέπουν κίνηση μεγάλων κατόπτρων με μοτέρ actuator σε βάσεις polar mount με χρήση των εντολών DiSEqC. Μια τέτοια εφαρμογή που υποστηρίζει το πρωτόκολλο DiSEqC, (μπορεί έτσι να συνεργαστεί με οποιοδήποτε δέκτη υποστηρίζει DiSEqC), είναι το V box II που είναι μια εξωτερική συσκευή που μεταφράζει τις εντολές DiSEqC σε τάσεις (δηλαδή της εντολές / τάσεις για την κίνηση της βάσης δίνει κάνοντας χρήση των εντολών DiSEqC ο δορυφορικός δέκτης και όχι ο χρήστης από ένα τηλεκοντρόλ. Βέβαια η συσκευή V box II απαιτεί δίκη της τροφοδοσία και συνδέεται με τέσσερα καλώδια με το μοτέρ όπως ακριβώς και ένα κλασικό positioner. Στην αγορά υπάρχουν αυτόνομες συσκευές positioner, απλές συσκευές V box II ενώ οι νέες συσκευές V box II μπορούν να χρησιμοποιούν και σαν αυτόνομη συσκευή positioner.