H αύξηση της ανάγκης για περισσότερες υπηρεσίες, άρχιζε να δημιουργεί πρόβλημα κορεσμού της χωρητικότητας των δορυφορικών πομπών, πολύ πριν την έλευση των ψηφιακών εκπομπών. Μια από τις λύσεις που προβλέφθηκε από την αρχή ήταν οι εκπομπές να πραγματοποιούνται σε πολύ κοντινές συχνότητες αλλά σε διαφορετική πόλωση ώστε στη λήψη να είναι εφικτός ο διαχωρισμός τους, χωρίς προβλήματα.

Στη λύση δόθηκε η ονομασία «επαναχρησιμοποίηση συχνοτήτων» ή διεθνώς «frequency reuse». Η πόλωση των κυμάτων προϋπήρχε των δορυφορικών εκπομπών, και αποτελεί γενικό χαρακτηριστικό της ασύρματης εκπομπής, αλλά στην περίπτωση δορυφορικών σημάτων αποκτά ιδιάζουσα σημασία. Το χαρακτηριστικό της πόλωσης, καθορίζεται από την διεύθυνση του ηλεκτρικού πεδίου ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος. Η συγκεκριμένη αυτή διεύθυνση, μπορεί να είναι σταθερή ή περιστρεφόμενη, οπότε μιλάμε για δύο μεγάλες κατηγορίες πολώσεων: τις γραμμικές και τις κυκλικές.

 

Πόλωση σήματοςΓραμμικές πολώσεις: Vertical (κάθετη) ή Horizontal (οριζόντια) είναι τα δύο είδη γραμμικών πολώσεων, των οποίων το επίπεδο είναι σταθερό για κάθε δορυφόρο.

Κυκλικές πολώσεις: σε αυτή την δεύτερη μεγάλη κατηγορία, το επίπεδο του ηλεκτρικού πεδίου, περιστρέφεται είτε κατά την μία φορά, είτε κατά την άλλη, γι’ αυτό οι πολώσεις αυτές, παίρνουν την ονομασία δεξιόστροφη και αριστερόστροφη, ενώ μία παρόμοια κατηγορία, είναι οι ελλειπτικές. Οι κυκλικές πολώσεις έχουν εφαρμογή κυρίως στην μπάντα C, που υποφέρει περισσότερο από το φαινόμενο Faraday που προκαλεί στροφή του επιπέδου του ηλεκτρικού πεδίου, οπότε απαιτείται και πιο συχνή ευθυγράμμιση του στοιχείου λήψης στο LΝΒ. Με τη χρήση της κυκλικής πόλωσης δεν υφίσταται το συγκεκριμένο πρόβλημα. Το πιο συνηθισμένο πλέον είδος πόλωσης είναι οι γραμμικές, δηλαδή η οριζόντια και η κάθετη, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε μερικές περιπτώσεις και στην μπάντα C, και κατά κόρον στην μπάντα Κu. Το γεγονός, ότι οι γραμμικές πολώσεις χρησιμοποιούνται πλέον ευρύτατα δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν παρουσιάζουν κανένα πρόβλημα στη λήψη, ενώ μπορούν άνετα να προκαλέσουν πονοκέφαλο, σε κάποιες περιπτώσεις σκόπευσης, δορυφόρων με έμφαση στους δορυφόρους που βρίσκονται χαμηλά στον ορίζοντα, σε σχέση πάντα με την τοποθεσία λήψης.

Οι γεωστατικοί δορυφόροι (των οποίων και μας ενδιαφέρει και η λήψη), βρίσκονται στο επίπεδο του Ισημερινού, κυκλικά γύρω από τη Γη, σε απόσταση των 36.000 Km περίπου. Όταν λέμε ότι ένας δορυφόρος, εκπέμπει σε οριζόντια πόλωση, ο χαρακτηρισμός «οριζόντια», αφορά στο επίπεδο του Ισημερινού. Στη γη η συγκεκριμένη πόλωση «φαίνεται» οριζόντια, μόνο στα σημεία που έχουν ίδιο γεωγραφικό μήκος με αυτό του εν λόγω δορυφόρου, και προφανώς όλα τα σημεία που ανήκουν στον ίδιο μεσημβρινό. (Να σημειωθεί ότι σε μερικές περιπτώσεις, εκπέμπεται από τον δορυφόρο, κύμα σε τοπικά κάθετη πόλωση (Local Vertical), ενώ αυτό ισχύει κυρίως σε κάποιες Spot δέσμες, που σκοπεύουν περιοχές πολύ μικρής ακτίνας, ώστε η πόλωση να «φαίνεται» ίδια σε όλη τους την έκταση.) Εάν εξετάσουμε τις πολώσεις στους δορυφόρους Hot Bird για παράδειγμα, που βρίσκονται σε τροχιακή θέση 13 μοιρών Ανατολικά, θα δούμε ότι η πραγματική κάθετη (και οριζόντια) πόλωση, ισχύει για την πόλη της Ρώμης και όλα τα σημεία του ίδιου μεσημβρινού και όχι για την Ελλάδα.

Συντονισμός της πόλωσης

probesΓια τον απαραίτητο διαχωρισμό των πολώσεων, κατά τη λήψη, οι τρόποι διαφέρουν, ανάλογα με το είδος του LΝΒ που χρησιμοποιείται. Tα περισσότερο συνηθισμένα LΝΒ, είναι πλέον τα Universal, τα οποία διαθέτουν ενσωματωμένη χοάνη, καθώς και δύο στοιχεία λήψης (probe), σε γωνία μεταξύ τους 90 μοιρών.Το ένα στοιχείο είναι υπεύθυνο για τη λήψη της κάθετης πόλωσης, που εφ’ όσον την λαμβάνει πλήρως, τότε θα ισχύει το ίδιο και για την οριζόντια. Τα δύο probe λειτουργούν ταυτόχρονα αλλά κάθε φορά, επιλέγεται μόνο το ένα από τα δύο, με τη βοήθεια μεταγωγικού κυκλώματος ελεγχόμενο από τάση, το οποίο βρίσκεται μέσα στο LΝΒ. Για την επιλογή της κάθετης πόλωσης χρησιμοποιούνται τα 13~14 volt, ενώ για την οριζόντια, έχουμε 17~18 νοlt. Οι δύο αυτές τάσεις, παρέχονται από τον δορυφορικό δέκτη, μέσω του ομοαξονικού καλωδίου, και η επιλογή παροχής, πραγματοποιείται από το τηλεχειριστήριο αυτόματα όταν επιλεγεί κάποιο κανάλι.

Τρεις παράγοντες επηρεάζουν το αποτέλεσμα της λήψης:

  • πόσο καλά συλλαμβάνει ένα Head Unit το συγκεντρωμένο σήμα του κατόπτρου,
  • πόσο καλά το ενισχύει, και
  • πόσο καλά το μετατρέπει στις μέσες συχνότητες.

Ο εγκαταστάτης, μπορεί να επέμβει μόνο με την σωστή τοποθέτηση ώστε για να βελτιώσει την λήψη. Η ενίσχυση και η μετατροπή του δορυφορικού σήματος για τη μεταφορά του με το ομοαξονικό καλώδιο στον δέκτη είναι καθαρά θέμα του LΝΒ.