Ο σημαντικότερος παράγοντας για τη λήψη των δορυφορικών σημάτων είναι η σωστή εγκατάσταση και ρύθμιση της δορυφορικής κεραίας. Το εκπεμπόμενο από ένα αναμεταδότη σήμα δεν ακολουθεί μια ευθύγραμμη πορεία άλλα διαχέεται στον χώρο σαν μια κωνική δέσμη που ευρύνεται όσο ποιο μακριά είναι κάποιος αναμεταδότης. Έτσι, μπορούμε να συντονίσουμε εύκολα, ακόμα και οπτικά ένα κάτοπτρο με κάποιο δορυφόρο ισχυρού σήματος ώστε να έχει λήψη. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα έχουμε πετύχει την βέλτιστη δυνατή λήψη.

Σε τροχιακές θέσεις με οριακή λήψη ή σε κακές καιρικές συνθήκες, οι μικροδιαφορές στο αζιμούθιο και το elevation, μπορεί να έχουν σαν αποτέλεσμα την απουσία, ή την παρουσία σήματος. Για να γίνει μια σωστή ρύθμιση χρειάζεται ένα όργανο μέτρησης του δορυφορικού σήματος.

Πεδιόμετρα

Πεδιόμετρο, αναλυτής φάσματος (spectrum analyzer)Όλοι οι δορυφορικοί δέκτες περιλαμβάνουν στο μενού τους μια βασική απεικόνιση του μεγέθους σήματος που λαμβάνουν και ίσως αυτό φτάνει για τον συντονισμό κάποιου πολύ ισχυρού δορυφόρου. Όμως το πλέον κατάλληλο όργανο για την απόλυτα σωστή εγκατάσταση ενός δορυφορικού συστήματος είναι το πεδιόμετρο, ένα φορητό σύστημα με δική του αυτονομία κάποιων ωρών (με επαναφορτιζόμενη μπαταρία), που αποτελεί ένα οπτικό (ή και μαζί ακουστικό) τρόπο ένδειξης παρουσίας και μέτρησης του σήματος με ακρίβεια. Η στάθμη του σήματος που μετριέται συνήθως σε μονάδες dBμV (αλλά και σε dBm και dBmV), είναι η βασικότερη λειτουργία που μπορεί να παρέχει ένα σύγχρονο πεδιόμετρο.

Τα πεδιόμετρα παρέχουν επίσης και πολλές άλλου είδους χρήσιμες μετρήσεις, όπως τον λόγο σήματος προς θόρυβο (S/R) για τα αναλογικά κανάλια και φέρουσα προς θόρυβο (C/Ν) για τα ψηφιακά, την ισχύ του καναλιού, το λόγο Video/Αudio, τα λανθασμένα πακέτα BER πριν και μετά τη διόρθωση λαθών. Η μέτρηση BER είναι αυτή που αντικατοπτρίζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ποιότητα του λαμβανομένου σήματος. Εφόσον το σήμα μετά τη λήψη του, υπόκειται σε διαδικασία διόρθωσης λαθών, η μέτρηση BER συνήθως γίνεται μετά από αυτή την διόρθωση αφού τα λανθασμένα πακέτα που έχουν απομείνει είναι και αυτά που θα καθορίσουν την ποιότητα του σήματος.

Όλες οι παραπάνω οι μετρήσεις, δίνουν την δυνατότητα στον εγκαταστάτη να έχει μία πλήρη ένδειξη για το λαμβανόμενο σήμα, έτσι ώστε να μπορέσει να πετύχει την καλύτερη δυνατή εγκατάσταση με τα υλικά που έχει στην διάθεσή του. Τα πεδιόμετρα μπορεί να είναι εφοδιασμένα με MPEG decoder, που επιτρέπει την αποκωδικοποίηση και την απεικόνιση στο μόνιτορ που διαθέτουν, ψηφιακών καναλιών, εφοδιασμένα με αποδιαμορφωτή QPSK για την απεικόνιση αναλογικών δορυφορικών καναλιών, αποδιαμορφωτή QAM για καλωδιακή TV και αποδιαμορφωτή COFDM για επίγεια ψηφιακή τηλεόραση.

Όπως είναι λογικό, η χρήση των πεδιομέτρων σε συστήματα εκτός της δορυφορική λήψης, καθορίζεται από το εύρος ζώνης τους. Έτσι το εύρος ζώνης 900-2150 ΜΗz σημαίνει δορυφορική TV (το πεδιόμετρο όπως είναι φυσικό δεν κάνει χρήση των συχνοτήτων όπως μεταδίδονται από τους δορυφόρους, αλλά των υποβιβασμένων από το LNB συχνοτήτων), η μέτρηση στο εύρος 45-860 ΜΗz αφορά επίγεια τηλεοπτική μετάδοση και το εύρος 5-45 ΜΗz, σημαίνει πως το πεδιόμετρο μπορεί να πραγματοποιήσει μετρήσεις και στο κανάλι επιστροφής, στην περίπτωση συστήματος επίγειας καλωδιακής τηλεόρασης.

Ο αποδιαμορφωτής QAM που μπορεί να έχει ένα πεδιόμετρο θα χρησιμοποιηθεί όταν πρέπει να διαπιστωθεί η ισοκατανομή του σήματος σε περιπτώσεις δικτύων (π.χ. στα δωμάτια ενός ξενοδοχείου) όπου το σήμα έχει διαμορφωθεί σε QAM και έχει διανεμηθεί καλωδιακά.

Ανάλυση φάσματοςΤο σημαντικότερο βοήθημα που παρέχει ένα πεδιόμετρο για την ένδειξη της στάθμης ενός σήματος, είναι ο αναλυτής φάσματος (spectrum analyzer) που περιλαμβάνει. Ο αναλυτής φάσματος (που χρησιμοποιεί λογαριθμικό ή δεκαδικό σύστημα αναφοράς), απεικονίζει σε οριζόντιο άξονα τη συχνότητα του σήματος και σε κατακόρυφο τη στάθμη του, ενώ αυτό συνοδεύεται και από αριθμητικές τιμές, δίνοντας έτσι μια εικόνα του τρόπου μεταβολής των σημάτων, με τις κορυφές να αντιπροσωπεύουν το σήμα του κάθε εκπομπού ή αναμεταδότη. Όσο υψηλότερη είναι η κορυφή, τόσο ισχυρότερο είναι το σήμα, πράγμα που επιτρέπει στον τεχνικό, να βρει το σημείο βέλτιστης λήψης, αλλά και να συγκρίνει την ισχύ εκπομπής κάθε εκπομπού ή αναμεταδότη (transpoder). Βοήθεια μπορεί να προσφέρει η δυνατότητα ρύθμισης του εμφανιζόμενου φάσματος, ανάμεσα στο ολικό και σε κάποια απομονωμένα τμήματα του, έτσι ώστε αν χρειαστεί, ο τεχνικός να μπορεί να μπορεί να επικεντρωθεί σε κάποιο φασματικό κομμάτι. Ο αναλυτής φάσματος συνεργάζεται με τα σήματα ελέγχου 13/18 V και 22 κΗz, ώστε το φάσμα που απεικονίζεται, να βρίσκεται στο πάνω ή στο κάτω τμήμα της δορυφορικής μπάντας ΙF, με οριζόντια ή κάθετη πόλωση. Εκτός από τα σήματα ελέγχου 0/12 V, 13/18 V και 22 κΗz, τα περισσότερα πεδιόμετρα διαθέτουν και γεννήτρια σημάτων DiSEqC, σε διάφορες version. (Οι εκδόσεις DiSEqC 1.0 και 1.1 αφορούν χρήση σε μικροδιακόπτες και πολυδιακόπτες, η έκδοση 1.2 σε κίνηση μικρών κατόπτρων, ενώ οι εκδόσεις 2.x, υποστηρίζουν και δυνατότητα απάντησης από τις περιφερειακές μονάδες. Στην τελευταία περίπτωση, ο τεχνικός μετά την ολοκλήρωση της εγκατάστασης, μοιράζει το σήμα, και περιμένει απάντηση από όλες τις διαφορετικές θέσεις εγκατάστασης, ώστε να διαπιστώσει πως δουλεύουν σωστά και έτσι στη συνέχεια, θα πρέπει να διορθώσει αν υπάρξουν, μόνο τις λανθασμένες απαντήσεις.)

Για την διευκόλυνση της εργασίας του εγκαταστάτη, πολλά πεδιόμετρα διαθέτουν μνήμες μετρήσεων και μνήμες καναλιών έτσι ώστε ο τεχνικός να μπορεί να αποθηκεύσει τα κανάλια που χρησιμοποιεί, και τις ρυθμίσεις που έχει κάνει.

Στον τομέα της συνδεσιμότητας, πολλά πεδιόμετρα είναι εφοδιασμένα με θύρα Scart, που παρέχει έξοδο ήχου και εικόνας, σε μια τηλεοπτική συσκευή. Η θύρα RS-232 (που διαθέτουν επίσης πολλά πεδιόμετρα) επιτρέπει τη σύνδεση του οργάνου με ηλεκτρονικό υπολογιστή, ώστε να επιτευχθεί μεταφορά μετρήσεων του σε αυτόν, ή να φορτωθούν σε αυτό λίστες με νέους δορυφόρους, αναμεταδότες ή κανάλια ή και να γίνει αναβάθμιση του λογισμικού του. Στην ίδια θύρα σε κάποια πεδιόμετρα μπορεί να γίνει σύνδεση με εκτυπωτή, για την εκτύπωση των μετρήσεων του ή και γραφικών. (Κάποια μοντέλα έχουν ακόμα και ενσωματωμένο εκτυπωτή.) Τέλος, υπάρχουν πεδιόμετρα εφοδιασμένα με θύρα CI ή ενσωματωμένο CAM, για αποκωδικοποίηση των συνδρομητικών καναλιών με χρήση της κατάλληλης κάρτας πρόσβασης.

Τα πεδιόμετρα γενικά είναι ακριβά όργανα ρύθμισης και έτσι για να μειωθεί κατά κάποιο τρόπο το κόστος τους, πολλά είναι δομημένα με modular αρχιτεκτονική, δηλαδή μπορούν να αναβαθμιστούν προαιρετικά με προσθήκη καρτών (όπως ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής) χωρίς να έχουν έτσι εκ των πρότερων δυνατότητες που δεν θα χρειαστεί ίσως ποτέ ο τεχνικός, μειώνοντας έτσι το τελικό κόστος αγοράς τους.

Συσκευές συντονισμού κατόπτρου

Μετρητής δορυφορικών σημάτωνΕκτός από τα πεδιόμετρα υπάρχουν και άλλες συσκευές μέτρησης του δορυφορικού σήματος που βοηθούν στην εγκατάσταση δορυφορικών κατόπτρων όπως τα ψηφιακά όργανα μέτρησης που δεν διαθέτουν αναλυτή φάσματος. Διαθέτουν μνήμες (για τους δορυφόρους, τους αναμεταδότες, και τα κανάλια) και οπτικό (ή και ηχητικό) τρόπο απεικόνισης του σήματος ενώ μπορούν να εμφανίσουν στην οθόνη που διαθέτουν το όνομα του δορυφόρου από όπου κάνουν την μέτρηση (μέσω δεδομένων που στέλνει ο δορυφόρος). Αυτά τα όργανα, όπως και τα πεδιόμετρα διαθέτουν αυτονομία τροφοδοσίας (με χρήση εσωτερικής επαναφορτιζόμενης μπαταρίας όπως και τα πεδιόμετρα) και συνδέονται επίσης με ηλεκτρονικό υπολογιστή μέσω μιας θύρας RS-232 για να αναβαθμιστούν όσο αναφορά τους αποθηκευμένους στην μνήμη τους δορυφόρους και αναμεταδότες, ή όσο αναφορά το λειτουργικό τους. Αυτά τα όργανα είναι αποτελεσματικά για τις σχετικά «εύκολες» εγκαταστάσεις, κοστίζουν λιγότερο από ένα καλό πεδιόμετρο (χωρίς να είναι βέβαια φτηνά) και μεταφέρονται επίσης πιο εύκολα αφού έχουν μικρές διαστάσεις και βάρος. Όμως η έλλειψη του αναλυτή φάσματος είναι αυτό που τα κάνει να είναι λιγότερο αποτελεσματικά από ένα επαγγελματικό πεδιόμετρο.

Μετρητές σήματος

satfinderΕκτός από τα πεδιόμετρα και τις άλλες συσκευές υπάρχουν και πολύ απλές συσκευές, χαμηλού κόστους, που είναι ψηφιακά ή αναλογικά όργανα μέτρησης, που έχουν όμως απλά την δυνατότητα να μετράνε το σήμα από την έξοδο του LNB, χωρίς να αναγνωρίζουν από ποιον αναμεταδότη ή δορυφόρο προέρχεται. Τροφοδοτούνται από την τάση που δίνει ο δέκτης στο LNB μέσω του ομοαξονικού καλωδίου (συνδέονται ανάμεσα στον δέκτη και το LNB) ή από κάποια εξωτερική μπαταρία, έχουν πολύ μικρό μέγεθος και είναι πολύ ελαφριά. Η χρήση τους όμως έχει περιορισμένες δυνατότητες ανάλογες με αυτές των ενδείξεων σήματος που δίνει στο μενού του ένας δορυφορικός δέκτης δηλαδή δεν προορίζονται για επαγγελματική χρήση. Ωστόσο μπορεί να φανούν χρήσιμα σε εγκαταστάσεις «εύκολης» λήψης.